Helderziendheid

Bij het beoordelen van het realiteitsniveau van het bestaan van helderziendheid, is het duidelijk dat men met dit denkbeeld wat dat betreft niet gauw hoog zal gaan scoren. Hoe apart de beschrijvingen van het meemaken van helderziende waarnemingen ook moge zijn, de kans dat men hiermee op een schijnwerkelijkheid zal blijken te zijn gestuit, lijkt betrekkelijk groot te zijn. Helderziendheid, of clairvoyance, verwijst naar het vermogen dat iemand zou bezitten om op buitenzintuiglijke wijze beelden te zien van gebeurtenissen die zich op een andere plaats, of in een andere tijd, voordoen. Hoe gemakkelijk men door zijn eigen waarnemingen op het verkeerde spoor kan worden gezet, kan men ervaren wanneer men een act van een illusionist heeft mogen aanschouwen. Zelfs de meest simpele goochelaar weet je met zijn trucs vaak reeds geheel op het verkeerde been te zetten.

Een voorbeeld van het vermeende vermogen tot het doen van "helderziende waarnemingen" wordt met het hierna te beschrijven voorval geïllustreerd. Dit voorval heeft zich in het verleden eens voorgedaan in een klein dorp aan de IJsselmeerkust van Friesland. Namelijk in het vissersdorpje Makkum. Op zeker moment werd er daar een kind vermist. Een jongetje van vier jaar oud. En ondanks dat er zeer intensief om dat kind was gezocht, werd het niet gevonden. Maar toen er ten lange leste raad werd gevraagd aan Gerard Croiset, een man uit ons eigen land die als helderziende tot ver in het buitenland grote faam met zijn bijzondere gave had verworven, was er nieuwe hoop gekomen dat men het kind toch nog zou gaan vinden.

Toen deze "helderziende" man zich op het betreffende geval had gefocust, zag hij tot zijn eigen zeggen het stoffelijk overschot van een kind tussen twee wanden in, in het water drijven. En tot verbijstering van de vele mensen, die zo met het lot van de ouders van het kind begaan waren, werd de lugubere vondst van het lijkje van het kind daarna ook inderdaad gedaan. Namelijk tussen de kademuur en de wand van een aalbun, die daar langs de kade in het water van de haven lag. Dit bleek een passende match te zijn tussen de uitspraken van de helderziende en de aard van de vondst. Het was voor de ouders een verpletterende ervaring. Maar het feit dat er een einde was gekomen aan de onzekerheid van de lange periode van intensief zoeken naar het kind, was van de andere kant ook wel min of meer een opluchting.

Maar hoe is het mogelijk dat zo'n man als Gerard Croiset een dergelijke waarneming überhaupt heeft kunnen doen? Hoe kan men warempel toch verklaren dat iemand ooit een dergelijke waarneming kán doen? Hij deed zijn waarneming op een moment dat niemand nog wist waar het kind zich bevond. Op een moment dus wat in het verleden lag van het moment waarop het lijk van het kind daadwerkelijk werd gevonden. Omdat dat gegeven in het geheel niet strookt met onze normale beleving van het tijdsverloop, wordt dat door vele mensen als bijzonder creepy beschouwd.

Sommige fysici zijn evenwel opmerkelijk genoeg de mening toegedaan dat bij het bestaan van de factor tijd in de menselijke beleving, grote vragen moeten worden gezet. De tijd doet zich aan ons mensen voor als een aaneenschakeling van oneindig korte momenten die als een snoer aan elkaar is geregen. En de vector van de tijd zou daarbij in de menselijke beleving slechts in één richting kunnen wijzen en wel in de richting van de toekomst. Die betreffende fysici menen dat ons natuurlijke begrip van de tijd weleens verkeerd zou kunnen zijn. Zij denken dat het tijdsbesef in feite op een illusie van de menselijke geest is gebaseerd. Als dat klopt, dan zal er in werkelijkheid in het geheel geen tijd bestaan. De consequentie daarvan is op zijn beurt, dat er geen verleden, maar ook geen toekomst bestaat. Als dat werkelijk zo zou zijn, dan vindt bijvoorbeeld de geboorte van een bepaalde persoon tegelijkertijd plaats met het overlijden van dezelfde persoon. En ja, dat is zo'n vreemd gegeven dat wij mensen al gauw de moed verliezen om ons diepgaand in die assumptie te verdiepen. Als tijd wérkelijk niet zou bestaan; als onze voorstelling over het bestaan van tijd wérkelijk ook maar enige vorm van realiteit mist, dan verliest het verschijnsel helderziendheid meteen ook veel van zijn magie. Althans voorzover die helderziendheid te maken heeft met proscopie.

Het wegvagen van de tijd is voor de oplossing van dit probleem dus wel min of meer een oplossing, maar van de andere kant is deze oplossing wel dermate vreemd, dat ze niet meteen zo voor de hand liggend is. U weet mogelijkerwijs dat een belangrijk uitgangspunt in de wetenschap is, dat men eerst alleen naar de eenvoudige oplossingen van een probleem dient te zoeken. Tenminste ruim voordat men zich op de meer moeilijke oplossingen van dat probleem gaat storten.

En er kan wel degelijk een veel eenvoudiger oplossing naar voren worden gehaald voor het verklaren van het vermeende fenomeen wat met de term helderziendheid wordt aangegeven. De oplossing van dit probleem wordt duidelijk als men er van uitgaat dat het verschijnsel van helderziendheid slechts gebaseerd is op telepathie. Bij uitspraken van vermeende helderzienden doet zich tenminste, ten aanzien van vermissinggevallen, de situatie voor dat deze eigenlijk alleen dán erg gedetailleerd zijn wanneer er later ook werkelijk een vondst kan worden gerapporteerd. Dus alleen dan wanneer de vermiste persoon, of het stoffelijke overschot van de persoon, later ook daadwerkelijk wordt gevonden. Nu kan men denken dat het feit dat die vermiste persoon, of zijn stoffelijk overschot, op een later tijdstip wordt gevonden, initieel op het conto van de betreffende helderziende en zijn bijzondere vermogens moet worden geschoven. Maar het kan ook heel goed anders worden verklaard, namelijk door er vanuit te gaan dat een dergelijke helderziende juist op telepathische wijze tot zijn bijzondere kennis is gekomen en dus niet werkelijk op helderziende wijze. Zoals wij eerder al eens zagen (klik op de voorgaande link), is het bestaan van telepathie niet meer zo erg omstreden. Althans veel minder omstreden dan het bestaan van helderziendheid. Het bestaan van telepathie is vooral ook veel minder omstreden dan het bestaan van die vorm van helderziendheid die op waarnemingen in de toekomst zouden zijn gebaseerd. Dus helderziendheid welke gebaseerd zou zijn op vermeende proscopische waarnemingen.

Wanneer men zich weer even het voorval van het hierboven aangehaalde, vermiste jongetje in gedachten neemt, zal men moeten bedenken dat in de tijd dat dit geval zich voordeed, bij heel veel inwoners van Makkum het idee moet zijn opgekomen dat het jongentje weleens in het water van de haven terecht zou kunnen zijn gekomen. De haven is in Makkum namelijk dermate prominent aanwezig, dat die gedachte breed gedragen moet zijn geweest onder de bevolking van Makkum. Ja zelfs onder een zeer groot deel van alle inwoners van Friesland. Voor degenen die ooit in Makkum zijn geweest, is juist die haven een geografische plek die in de gedachten aan dit dorp zeer gemakkelijk zal blijven hangen. Vooral tegenwoordig, nu daar van tijd tot tijd werkelijk oogverblindend mooie en beslist zeewaardige jachten vanuit de daar aanwezige overdekte jachtwerf naar buiten varen. Makkum is in Friesland ook zeer bekend geworden door het mooie recreatiegebied en het zeer kindveilige strand. Maar ja, die haven! Ja, die haven is in Makkum wel de eerste plek waaraan men denkt als er in dat dorpje zelf al dagenlang een kind wordt vermist.

En voor het overige, als inwoners van Makkum aan het water van die haven denken, dan zullen zij ook al gauw gaan denken aan de jonge palingen die daar van tijd tot tijd (levend en wel, maar in gevangenschap) vlakbij de kademuur in grote getale in een aalbun ronddobberen. Als de inwoners van Makkum aan een reeds dagenlang vermist kind gaan denken, is het al met al nogal voor de hand liggend dat zij zich bedenken dat dat kind wel eens in het water van de haven terecht zou kunnen zijn gekomen. Een kind wat vanaf de wal in het water terecht komt, valt logischerwijs vlakbij de kademuur in het water. Als men het lijkje van het kind in het water van de haven wil zoeken, zal men daar vanzelfsprekend het eerst gaan zoeken. Maar bij die speurtocht langs de kade, in het water van de haven, kon men in die tijd ook al gauw op een aalbun stuiten. Dat zullen vele inwoners van Makkum zich hebben gerealiseerd. Dus in de gedachten van vele mensen uit de omgeving van Makkum zal het idee moeten zijn opgekomen dat het jongetje weleens tussen de kademuur en één van de wanden van een, daar toen zo welbekende, aalbun terecht zou kunnen zijn gekomen. De visuele voorstelling van juist die toedracht van dit geval zal toen in de hoofden van vele mensen moeten hebben geleefd.

Als Gerard Croiset werkelijk zulke sterke buitenzintuiglijke vermogens zou hebben gehad, als waarmee hij in die tijd zo beroemd is geworden, dan is het ook niet zo vreemd dat hij dat beeld, wat in de voorstelling van zovele mensen moet hebben bestaan, zou moeten kunnen hebben opgevangen. En dat zintuiglijke beeld zou dan via telepathische overdracht naar hem toe kunnen zijn gekomen. Voilá, een mogelijke verklaring voor het bestaan van deze, en van eventuele andere, helderziende waarnemingen.