KLIK HIER VOOR INFORMATIE
OVER DE SITE

COLUMNS

Over belevenissen en inzichten

CLICK HERE FOR
THE PARENT SITE
and SITE SEARCH


Tortuur

Eén van de meest verschrikkelijke zaken die men als mens kan overkomen, is het feit dat men op zeker moment wordt gemarteld. Alleen al de gedachte daaraan kan misselijkmakend erg zijn. 'Hoe kan een mens dat andere mensen in hemelsnaam aandoen?', zal men zich dan kunnen gaan afvragen.' Het gegeven dat men als kind voor het eerst en tot in de vreselijkste details van dit soort praktijken vernam, zullen velen zich nog goed kunnen herinneren. Vaak gebeurde dat in de geschiedenislessen op de basisschool. En het feit dat de betreffende onderwijzer die gebeurtenissen ook nog eens aan ons als leerlingen vertelde zonder ook maar enige emotie te vertonen, was ook bijzonder vreemd. 'Maar', zo bedacht ik mij later, 'misschien moest dat ook wel, want als zo'n onderwijzer daarover zijn emoties aan ons had getoond, dan had deze al gauw een klas vol met huilende kinderen gehad'. Op de details van deze verschrikkelijke martelingen wordt hier opzettelijk niet ingegaan. Die zijn té erg om te gaan beschrijven. En bovendien: vrijwel iedereen zal hier ooit wel met afgrijzen over gehoord hebben. Dus dat moet maar niet! Maar waarover ik mij toen verwonderde, en waarover ik mij nu nog steeds verwonder, is het feit dat niemand hier na die les over sprak. Blijkbaar had dit zo'n diepe indruk op ons gemaakt, dat wij dit alles maar zo diep mogelijk wilden wegstoppen in ons geheugen.

Nu hadden wij als kinderen in de loop van ons jonge leven wat dat betreft wel al enige eelt op onze ziel gekregen. Want het aantal malen dat wij in onze kinderjaren gewag werden van de meest gruwelijke gebeurtenissen, was werkelijk groot. Met name als men als kind de wederwaardigheden ten gehore kreeg van de mensen uit de vroegchristelijke culturen. Uit het 'verheven' boek waaruit wij als kinderen de belevenissen van de mensen uit die oude tijden ten gehore kregen, bleek dat mensen regelmatig de meest abominabele zaken hadden meegemaakt. En dat in het conto van het geloof in een soort allemachtig opperwezen. Hoewel veel van dit soort zaken niet werkelijk gebeurd leken te zijn, werden wij als kinderen wel geacht hier onvoorwaardelijk geloof aan te hechten. Nu kwamen ons als kinderen niet alleen verhalen ten gehore uit het zo 'sacrale' dikke zwarte boek, maar ook uit allerhande kinderboeken. In die kinderboeken stonden ook allerlei angstwekkende verhalen beschreven. Maar goed, die boeken hadden veel minder de pretentie om iets van echt gebeurde geschiedenissen te vertolken. Toch heb ik mij altijd afgevraagd waarom er toch warempel zulke merkwaardige wreedheden in kinderboeken zouden moeten worden beschreven. Zoals in het sprookje van de gebroeders Grimm dat handelt over Sneeuwitje, waarin de koningin de volgende opdracht aan een jager geeft:

'Je moet dat kind (Sneeuwitje) naar het bos brengen, ik wil het niet meer voor mijn ogen zien. Je moet haar doden, en haar longen en lever als bewijzen mee terugbrengen.'

Waarom toch?......... Waarom moet toch een wreedheid van dergelijke proporties in een kinderboek vóórkomen. Geen wonder dat veel kinderen 's nachts tijdens hun slaap met een nachtmerrie te maken krijgen. Wat is toch het doel hiervan? 'Was het doel van de schrijvers soms van tevoren om door die wreedheden in hun verhaaltjes op platvloerse manier als schrijver een zekere faam op te bouwen?

Aan wreedheden was dus ook in de geschiedenislessen in het basisonderwijs bepaald geen gebrek. En het feit dat het hier geen verhaaltjes betrof, maar beschrijvingen van gebruiken uit het recente verleden van de huidige bevolking van Nederland, maakte dit alles nog veel erger. Het gebruik bijvoorbeeld om mensen die het niet eens zijn met de één of andere machthebber, dan maar te laten martelen, is dermate wreed en onbeschaafd dat alleen al het principiële idee van die persoon om hiertoe over te gaan, tot grote woede onder de bevolking zou moeten gaan leiden. Maar dat gebeurde doorgaans niet! In tegenstelling daartoe werd het martelen van mensen in het verleden als een soort van volksvermaak ervaren. Ook in ons land: tijdens het ontstaan van onze cultuur! In onze cultuur dus, die wijzelf zo vaak als hoogstaand menen te kunnen ervaren, werd het opzettelijk pijnigen van mensen algemeen geaccepteerd. Gelukkig lijkt het martelen als wijze van straf en als wijze van dwang tegenwoordig uit ons land te zijn verdwenen. Behalve dan in kringen van misdaadorganisaties. In sommige andere landen, waarbij de cultuur geënt is op een heel ander religieus gedachtegoed dan de onze, komt het martelen nog wel voor. Zoals uit de verslaggeving van journalisten valt waar te nemen. Ook in de Verenigde Staten heeft men hier tot voor kort nog niet geheel en al afstand van genomen, getuige de verschrikkelijke praktijken in Guantánamo Bay (gelegen in het in het zuidoostelijk deel van Cuba), die enkele jaren na de laatste eeuwwisseling hebben plaatsgevonden. En getuige de berichten over de doodstraf die in sommige van de Verenigde Staten van Amerika nog steeds wordt opgelegd en uitgevoerd.

De uiteindelijke uitvoering van de doodstraf vindt plaats door een beul. En dit wetende, zal men zich ook gaan afvragen hoe iemand er toch in hemelsnaam toe komt om dit afgrijzelijke karweitje te willen gaan klaren. Maar er is blijkbaar nooit echt een gebrek geweest aan mensen die een dergelijk bedenkelijk werkje wilden gaan uitvoeren. Het pijnigen van mensen is voor sommige mensen iets wat zij zonder bezwaar willen gaan uitvoeren. Mensen ontlenen soms zelfs seksueel genot aan het pijnigen van andere mensen. Ook het waarnemen van een dergelijk gebeuren kan bij mensen soms zelfs seksueel genot doen beleven. Hoe vreemd het ook mag klinken! Deze bijzondere seksuele genotsbeleving staat bekend onder de term: 'sadisme'. Deze term is ontleend aan de seksueel perverse aristocraat Markies de Sade. Zoals overal elders op de wereld werden in het verleden ook in Nederland lijfstraffen opgelegd. En voor het uitvoeren van die lijfstraffen lijkt ook nooit een gebrek aan vrijwilligers te zijn geweest. Ook voor het folteren van mensen lijkt nooit echt een tekort aan vrijwilligers te zijn geweest. De sterke lust om andere mensen te kwellen was in het verleden bij sommige mensen zelfs zo groot dat zij er toe overgingen om andere mensen te gaan onthoofden; of om hen te gaan klieven, of nog erger: om hen te gaan kwartieren. Dit in vier delen houwen van een mens, stond vroeger algemeen bekend onder de afgrijselijke term: vierendelen. Deze laatste handelingen zijn stuk voor stuk dermate erg dat men hierbij binnen de kortste keren het bewustzijn verloor en/of het leven liet. Zodat men daar dan vervolgens niets meer van zou gaan vernemen. Dat vonden de beulen blijkbaar een afgang van jewelste, zodat ze besloten dit alles veel trager te gaan uitvoeren. Het kwellen van mensen was met dit alles tot een kunst verheven die alleen de allerbeste beulen goed genoeg wisten uit te voeren. Juist die beulen die het meest empathisch waren, zullen ook het meest effectief kunnen zijn geweest in het uitvoeren hun taak. Zij voelen immers het allerbest de pijn aan die hun slachtoffers beleven (dit is dus een negatieve kant van het vermogen om empathisch op de pijn van andere mensen te reageren).

Het folteren van mensen (zie hiervoor) heeft in het verleden vaak tot bedoeling gehad om mensen iets te laten bekennen. En dat was ook altijd bijzonder effectief. Een groot probleem hierbij was echter dat de informatie die men aldus aan de mensen wist te ontfutselen, lang niet altijd van waarde was. Want als men wordt gefolterd zal men algauw gaan liegen over de feitelijke toedracht van datgene waarover de folteraar zo nodig informatie wil hebben. Immers: als men mensen tot dit doel gaat kwellen, zal men geen betrouwbare informatie mogen verwachten. Want iemand die wordt gefolterd, wil dat zo snel mogelijk doen beëindigen. Het waarheidsgehalte van de informatie die men aldus verkrijgt, zal dan ook bijzonder laag zijn. Dus wat heeft dat alles dan voor zin?

Vrijwel de enige goede reden voor een machthebber om zijn onderdanen iets (al dan niet valselijk) te laten bekennen, is om zijn eigen macht te kunnen behouden. Immers als de betreffende persoon iets eenmaal luid en duidelijk zelf heeft gezegd, heeft de machthebber meestal wel voldoende zeggenschap om die persoon zonder gedoe weg te kunnen doen laten werken.


P.S.

In veel landen kan niet meer straffeloos tot foltering worden overgegaan. Staten namelijk, die partij zijn bij het 'Verdrag Tegen Foltering', hebben onderling ondermeer afgesproken dat zij maatregelen nemen ter voorkóming van foltering en dat foltering strafbaar wordt gesteld krachtens het strafrecht van die verdragsstaten. Het Verdrag is een internationale rechtsovereenkomst, ter bevordering van de mensenrechten en de wereldwijde strijd tegen foltering.